จาก ทส. ยกกำลัง 2 + 4 สู่ยุค New Normal ทส. ยกกำลังเอ็กซ์

เมื่อช่วงต้นปีงบประมาณ 2564 ที่ผ่านมา นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) เคยให้แนวทางการทำงานอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในปีนี้ไว้ว่า ให้ทำงานแบบ “ทส. ยกกำลัง 2 + 4”

“ยกกำลัง 2” คือ คนทำงานต้องยกระดับการทำงาน ความกระตือรือร้น จิตใจในการทำงาน จะต้องเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า เพื่อให้การพิทักษ์สิ่งแวดล้อมเกิดผลลัพธ์เป็นทวีคูณ ต้องห้ามหย่อนยานกับหน้าที่อันทรงเกียรตินี้

แล้วเสริมพลังด้วย “บวก 4” คือ หนึ่ง ทำงานโดยเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ สืบสานงานอนุรักษ์ที่พระองค์ทรงทำไว้ให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี สอง การทำงานต้องมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ดังที่เน้นย้ำมาเสมอว่า การทำงานแบบต่างคนต่างทำ ภาครัฐและประชาชนไม่เป็นหนึ่งเดียวกัน ไม่อาจนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ดีได้ สาม ต้องทำงานแบบมีความรู้เชิงวิชาการ เพราะความรู้คือรากฐานของพลังในการสร้างสรรค์ทุกสิ่งอย่าง การทำงานแบบไม่มีความรู้ใหม่ ๆ ที่เท่าทันโลก อาจยากที่จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง และสี่ ต้องทำงานภายใต้หลักธรรมาภิบาล ต้องโปร่งใส ยุติธรรม ไม่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน ปกป้องทรัพยากรธรรมชาติทั้งหมดโดยยึดประโยชน์ของประชาชนเป็นที่ตั้ง

“การทำงานแบบ ยกกำลัง 2 + 4 นี้ สามารถอนุรักษ์ ฟื้นฟู และรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เรามีอยู่จำกัดไว้ได้ เป็นการสร้างความมั่นคงให้กับแผ่นดินไทยจนถึงลูกหลาน สร้างความมั่นคงในวิถีชีวิต สร้างความสุขให้พี่น้องแต่ละคนในแต่ละพื้นที่ ภายใต้ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่มีคุณภาพที่ดีขึ้นมา และจะนำมาซึ่งความอยู่เย็นเป็นสุขของพี่น้องประชาชนทุกคน นายกรัฐมนตรี พูดอยู่เสมอว่า พี่น้องประชาชนทุกคน ทุก ๆ ชีวิตจะสามารถเติบโตขึ้นมาภายใต้สิ่งแวดล้อมที่สมบูรณ์ สภาพแวดล้อมทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่อุดมสมบูรณ์ที่เป็นหัวใจสำคัญหลักของกระทรวงทรัพย์ฯ และรัฐบาลชุดนี้” นายวราวุธกล่าว

ในขณะเดียวกัน สถานการณ์สิ่งแวดล้อมโลกกำลังเลวร้ายลงไปทุกที ดังที่เราจะเห็นได้จากหน้าข่าวต่าง ๆ ทั้งอุทกภัยในประเทศไทยที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน พายุในภูมิภาคเอเชีย ระดับน้ำทะเลที่เพิ่มสูงขึ้นจากการที่นำแข็งขั้วโลกละลาย เหล่านี้ล้วนเกี่ยวกันอย่างยิ่งกับพฤติกรรมของมนุษย์ที่ทำร้ายโลก

จึงเป็นหน้าที่ของ ทสม. และประชาชนคนไทย ไปจนถึงคนทุกคนบนโลก ที่จะต้องแก้ไขสถานการณ์ให้ได้เร็วที่สุด

อย่างไรก็ตาม สถานการณ์โควิด-19 ที่เลวร้ายลงในช่วงต้นปี 2564 และยังคงอยู่ในขณะนี้ ก็นับเป็นอุปสรรคสำคัญในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

ทส. จึงมีแนวทางใหม่ในยุค New Normal ให้ ทสม. นำมาปรับใช้ เพื่อให้การทำงานไม่ขาดตอน และให้สังคมได้เห็นว่า ไม่ว่าสถานการณ์จะเป็นอย่างไร ทสม. ก็พร้อมปรับตัวให้ปลอดภัยต่อสุขภาพและพัฒนาการด้านสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง เพื่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดีขึ้น

“ทส. ยกกำลัง เอ็กซ์” คือแนวทางทำงานใหม่ของปี 2565 แต่สามารถนำมาใช้ได้จริงตั้งแต่ตอนนี้ โดยประกอบไปด้วย 2 ข้อใหญ่ ๆ คือ

การปรับตัว (Adaptation) ในการทำงาน เพื่อให้การพิทักษ์สิ่งแวดล้อมยังเดินหน้าต่อไปได้แม้ในสถานการณ์ที่มีความเปลี่ยนแปลงหรือในช่วงเวลาวิกฤต อย่างที่เกิดขึ้นในตอนนี้จากโควิด-19 โดย

1) บุคลากรปรับตัว/ปรับชีวิต – ดูแลสุขภาพตัวเองให้ห่างไกลจากโรคระบาด รวมถึงต้องปรับแนวคิด อย่าท้อถอยเพราะวิกฤตที่เกิดขึ้น

2) ปรับสมรรถนะ – พึ่งพาเทคโนโลยีนวัตกรรมมากขึ้น เพื่องานเดินต่อไปได้แม้ในวันที่เราออกจากบ้านน้อยลง

3) ปรับการจัดการ – ทำงานแบบใหม่ ลดกระบวนการ ลดอุปสรรค ลดขั้นตอนทำงานบางอย่างที่ทำให้งานล่าช้า หรือเสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัส และปรับการทำงานให้หมุนเวียนกันทำงาน อาจไม่ต้องใช้คนมาก

4) ปรับการสื่อสาร/สร้างความเข้าใจ – สื่อสารผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้น ทั้งในการทำงานและการแจ้งข้อมูลข่าวสาร เพื่อให้การทำงานไม่ล่าช้า

5) ปรับให้ประชาชนเป็นศูนย์กลาง และสานสัมพันธ์ผู้ที่เกี่ยวข้อง – อย่าให้วิกฤตโรคระบาดตัดขาดภาคส่วนต่าง ๆ ในการทำงานออกจากกัน โดยเฉพาะภาคประชาชนที่เป็นหัวใจสำคัญ

อีกหนึ่งข้อคือ การฟื้นฟู (Rehabilitation) สร้างความยั่งยืนมั่นคงให้กับประเทศ เกิดความสมดุล ดูแลสิ่งแวดล้อม รักษาฐานทรัพยากรทางชีวภาพ ใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ ลดโลกร้อน รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของโลก โดย

1) ฟื้นฟูสมรรถนะการทำงานใหม่ จากการปรับตัวในโลกที่เปลี่ยนแปลงและมีวิกฤต

2) ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ฟื้นฟูตัวเองได้แล้ว ก็ต้องกลับมาฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมซึ่งเป็นบทบาทเดิมของเรา

3) ฟื้นฟูรายได้ประชาชน ครัวเรือนพออยู่พอกิน และอบอุ่น

4) ฟื้นฟูชุมชนให้เข้มแข็ง เกิดเศรษฐกิจฐานราก และสังคมมีสุข

การทำงานแบบ ทส. ยกกำลัง เอ็กซ์ จึงเป็นเหมือนการต่อยอดมาจาก ทส. 2 + 4 ภายใต้สถานการณ์โรคระบาดที่บีบคั้น เราต้องไปไกลกว่าเลข 2 หรือ 4 เพื่อให้งานพิทักษ์สิ่งแวดล้อมยังคงอยู่ไม่ว่าภายใต้สถานการณ์แบบใดก็ตาม

ดังนั้น ความนัยของ ทส. ยกกำลัง เอ็กซ์ ยังหมายถึงเราสามารถแทนค่า เอ็กซ์ ด้วยตัวเลขใดก็ได้ หาก ทสม. สามารถทำงานแบบยกกำลัง 10 หรือยกกำลัง 100 ได้ ภาพฝันของสิ่งแวดล้อมที่สวยงามในบ้านของเรา ชุมชนของเรา ประเทศของเรา ก็จะเป็นจริงได้ แม้เรากำลังเจอวิกฤตก็ตาม